İşitme engelliler nedir?
İnsan kulağının belirli sesleri, iletişimdeki sesleri (konuşmaları) algılama özelliği vardır. Kulağın duyma görevini yeterince yerine getirememe haline “İşitme kaybı” denir.
Odyogram kişinin işitebildiği ses miktarını ve iki kulaktaki işitme kaybını gösteren bir grafiktir. Grafiğin başında 125’ten 8000’e kadar sayılar yer alır. Bunlar frekans, yani farklı ses perdeleridir. Bireyin herhangi bir frekansta verilen sesi işitmemesi durumunda “işitme engeli” var demektir. İşitme engeli ve tiplerinin farklı dereceleri bulunmaktadır.
Duyma yetisini tamamen ya da kısmen kaybetmiş kişilere “İşitme engelli” denir.
İşitme kaybı tipleri
- İletim tipi işitme kaybı
- Sensörinöral işitme kaybı
- Mikst tip işitme kaybı
- Nöral işitme kaybı
İşitme kaybı dereceleri
- 0–25 dB; Normal İşitme Sınırlarında
- 26–40 dB; Hafif İşitme Kaybı
- 41–55 dB; Hafif – Orta İşitme Kaybı
- 56–70 dB; Orta – İleri İşitme Kaybı
- 71–90 dB; İleri İşitme Kaybı
- 91- ve daha üzeri dB; Çok İleri İşitme Kaybı
İşitme engelinin nedenleri
İşitme engelinin nedenleri 3 durumda ortaya çıkabilirim bu durumlar şunlardır;
- Doğum Öncesi Nedenler
- Doğum Anı Nedenler
- Doğum Sonrası Nedenleri
Çocuklarda işitme kaybı yaratan risk faktörleri
- Çocuğun ailesinde işitme engelli olması.
- Annenin hamilelikte kızamıkçık olması.
- Annenin hamilelikte ya da doğum sırasında geçirdiği enfeksiyonlar.
- Hamilelikte zehirlenme ya da toksit ilaç kullanımı.
- KBB’ de formasyon bozukluğu, kulak kepçesi ya da kulak kanalına ilişkin anormallikler.
- Bebeğin 1500 gr.’dan az doğmuş olması.
- Yüksek düzeyde bilirubin seviyesinin olması.
- Doğum sonrası sarılık nedeniyle kan değişimi.
- Menenjit hastalığı geçirmesi.
- Yeni doğanda toksit ilaç kullanımı.
- Doğum sırasında ya da sonrasında ciddi solunum güçlüğü ya da solunum kaybı geçirmesi.
İşitme engelli çocuktan dil ve konuşma gelişimini etkileyen faktörler
- İşitme kaybı derecesi
- İşitme kaybının başladığı yaş
- Başka bir özrün bulunup bulunmaması
- İşitme kaybının tanımlandığı yaş
- Çocuğun zihinsel/bilişsel durumu
- Eğitiminin ve danışmanlık hizmetlerinin başladığı yaş
- Sunulan eğitim ve destek hizmetlerinin niteliği ve niceliği
İşitme engelinin belirtileri
- Konuşmalarda ve diğer seslerde belirgin bozukluk
- Söylenenleri anlamakta güçlük çekmek
- Söylenenlerin birkaç kez tekrarlanmasını istemek
- Televizyonun ve radyonun sesini fazla açma
- Toplu konuşmalardan çekilmek uzaklaşmak
- Konuşurken sürekli yüze bakma arkadan seslenildiğinde duymakta zorluk çekme
- Bebeklerde seslere tepkisiz olma
İşitme engelinin tedavi yöntemleri
- İşitme kaybı olan bireylere uzmanlarca işitme cihazları önerilmektedir.
- Geçici işitme kayıplarında uzman doktor kontrolünde ilaçlar kullanılmaktadır.
- Bazı tür işitme kayıpların da koklear implant takılarak tedavi yoluna gidilir.
İşitme engelli bireyler için destek eğitim programı kapsamında kurumumuzda müdahale edilen alanlar şu şekildedir:
- İşitme eğitimi: İşitme yetersizliği olan bireylerin sesi fark etme, ayırt etme, tanıma ve işitsel anlama becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
- Dil eğitimi: İşitme yetersizliği olan bireylerin söz öncesi, söz dönemi ve alternatif iletişim becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
- Sosyal iletişim: İşitme yetersizliği olan bireylerin kişiler arası ilişkiler ve kendini yönetme becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
- Öğrenmeye destek: İşitme yetersizliği olan bireylerin işitsel dikkat ve bellek, görsel dikkat ve bellek becerilerini ve kavramlarını edinmeleri amaçlanmaktadır.
- Okuma ve yazma: İşitme yetersizliği olan bireylerin okul öncesi dönem, okul dönemi ve sonrasında dinleme, konuşma, okuma ve yazmaya ilişkin becerilerini geliştirmek amaçlanmaktadır.
- Erken matematik: İşitme yetersizliği olan bireylerin okul öncesi dönemde matematiğin en temel becerilerinin öğrenmelerini sağlamak, ilköğretime hazır bulunuşluk düzeylerini arttırmak ve ileri matematik becerilerimde başarılı olmalarını sağlamak amaçlanmaktadır.
- Matematik: İşitme yetersizliği olan bireylerin okul döneminde matematiğin en temel becerilerinin öğrenmelerini sağlamak ve ileri matematik becerilerimde başarılı olmalarını sağlamak amaçlanmaktadır.